Heb jij te veel belasting betaald over je spaargeld?

7 juni 2022

Heb ik recht op teruggave omdat de overheid mijn spaargeld in box 3 verkeerd belast heeft? Veel spaarders vragen het zich af omdat de Hoge Raad de methode voor de vermogensheffing heeft afgekeurd. PM-fiscalist Peter Bregman zocht uit hoe het ervoor staat.

De uitspraak van de Hoge Raad op 24 december 2021 over box 3 heeft politiek Den Haag op zijn grondvesten doen schudden. De raad verklaarde namelijk het zogeheten ‘fictief rendement’ van 4% – dat gebruikt werd bij de vermogensheffing – ongeldig vanaf 2017. Wat mij betreft terecht, vooral voor mensen met alleen spaargeld: daarvan ligt de rente al jaren dicht bij 0% in plaats van 4%.

Het gevolg leek te zijn dat honderdduizenden spaarders recht zouden hebben op belastingteruggave over de afgelopen jaren. Tegelijk lag en ligt er de opgave voor het kabinet om de wet zo snel mogelijk te repareren, om nog meer belastingderving te voorkomen. We zijn nu vijf maanden verder. Hoe zit het met het rechtsherstel voor de spaarders? Ik geef de actuele stand van zaken, met ons advies erbij:

Welke situatie speelt bij jou?

1. Ik heb bezwaar gemaakt tegen de aanslagen 2017-2020
In dit geval krijg je uiterlijk 4 augustus 2022 bericht over vermindering van de aanslagen van voorgaande jaren. Het herstel van de aanslagen vindt plaats via de zogenoemde spaarvariant. Bij de berekening aan het eind van dit artikel geef ik daar een toelichting op. 

2. Ik heb geen bezwaar gemaakt tegen de aanslagen 2017-2020
Dit is een flinke knoop in de maag van het kabinet: hebben alleen de belastingplichtigen die tijdig bezwaar hebben gemaakt, recht op teruggave – of geldt de teruggave voor iedereen die te veel belasting heeft betaald? Dit maakt nogal verschil. Volgens de Belastingdienst hebben maar 60.000 burgers tijdig bezwaar gemaakt. Dit is een kleine groep ten opzichte van de waarschijnlijk honderdduizenden burgers die te veel box-3-heffing hebben betaald.

Op 20 mei heeft de Hoge Raad zich hierover uitgesproken. De uitkomst: het kabinet hoeft over de jaren 2017-2018 alleen de bezwaarmakers verplicht geld terug te geven. Is daarmee de kous af? Nee, want over de jaren 2019-2020 loopt nog een andere procedure bij de raad. En waarschijnlijk vraagt de meerderheid van de Tweede Kamer om een tegemoetkoming voor álle (kleine) spaarders over de jaren 2017-2020, dus ook mensen die geen bezwaar hebben gemaakt.

Voor deze groep volgen wij het advies van de Belastingdienst: je hoeft niets te doen. Je ontvangt vanaf september 2022 bericht van de Belastingdienst.

3. Ik doe aangifte over 2021 (of heb aangifte gedaan)
Deze aangifte kun of kon je op de gebruikelijke manier indienen, want de software van de Belastingdienst is nog niet aangepast. De Belastingdienst legt pas een definitieve aanslag op als er duidelijkheid is over het nieuwe systeem rond box 3.

 4. Voorlopige aanslag 2022
Heb je een voorlopige aanslag ontvangen, dan is deze voor box 3 nog gebaseerd op de oude (afgekeurde) regeling. Als jouw aanslag ook betrekking heeft op box 3, dan verleent de Belastingdienst een invorderingspauze: je krijgt uitstel van betaling, dit wordt schriftelijk bevestigd.

Als jouw box-3-deel maar klein is, dan kan het zinvol zijn om de aanslag gewoon te betalen. Zo voorkom je dat je later veel belasting ineens moet betalen. Herstel vindt sowieso plaats bij het vaststellen van de definitieve aanslag, dan krijg je het te veel betaalde teruggestort.

Berekening voor 2017-2021

De Hoge Raad vindt het werken met een fictief rendement op vermogen niet toelaatbaar. De box-3-heffing mag alleen plaatsvinden op basis van werkelijk rendement. Voor banktegoeden is dat eenvoudig te bepalen. Maar hoe doe je dat met effecten, vastgoed et cetera? Daar is het kabinet nog niet uit.

Voor de jaren 2017-2021 is nu wel een tussenoplossing bedacht. Die vind je op de site van de Belastingdienst onder de titel Rechtsherstel box 3 met de spaarvariant. Daar zie je dat het box-3- vermogen in drie onderdelen wordt gesplitst. Voor elk deel gelden verschillende rendementspercentages. Ik heb de tabel even overgenomen: die geeft per belastingjaar de percentages in de spaarvariant. Met deze regeling denkt het kabinet beter aan te sluiten bij het werkelijk rendement: 

En na 2021?
Voor de jaren na 2021 is nog veel onduidelijk. Waarschijnlijk gaat het kabinet naast het direct rendement (denk aan dividend of huur) ook vermogenswinsten belasten. Dat zou betekenen dat je belasting moet afdragen over bijvoorbeeld de verkoopopbrengst van je aandelen of een tweede woning. In veel landen gebeurt dit al. Hoe het ook zij, wij blijven het nieuws over box 3 voor je volgen en houden je up-to-date. Voor nu geldt: je hoeft niets te doen! 

PS: Ben je nog niet geabonneerd op onze periodieke nieuwsbrief? Dan kun je je hier aanmelden. Je krijgt dan elk kwartaal fiscaal nieuws in je mailbox, onder meer over de ontwikkelingen rond box 3. 

Vragen over box 3? Neem dan even contact op.

< terug naar overzicht